İlk Türk Filmi Hangisidir?

Bugün internette Sultan Reşad’ın kurban kesme görüntüsünü izledim. 1911 yılında çekilen bu görüntüyü izleyince “İlk Türk filmi hangisidir” tartışmasını başlatayım dedim. Kitaplarda ilk Türk filmi için, Türk sinemasının ilk örneği için Yüzbaşı Fuat Uzkınay’ın 1914 yılında çektiği “Ayestefanos’taki Rus Abidesi’nin Yıkılışı” adlı filmi işaret ederler. Hatta 2014 yılında Türk sinemasının 100. yılı kutlandı. Bu nasıl bir filmdi?

Ayestefanos yani bugünkü Yeşilköy semtinde Rusların bir kilisesi vardı. Hem anıttı hem kiliseydi. Rus mimarisinin özelliklerini taşıyordu. Bu anıt, 1877-78 (93 Harbi) Osmanlı-Rus savaşına ithafen dikilmişti. Bu savaşta aslında kazanan yok gibi görünse de bal gibi Ruslar kazanmıştı. Bu savaştan sonra Balkanlar patır patır elden çıkmıştı. Ruslar, Yeşilköy’e kadar gelmişler ve İngilizlerin politikaları sonucunda durdurulabilmişlerdi. O yüzden bu anıt, bir barış anıtı olarak lanse edilse de büyük bir nefret objesiydi. 1914 yılında Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’na girince ve Rusya’ya savaş açınca bu anıtın yıkılması fikri hemen ete kemiğe büründü.

Ordu sinema dairesinde görevli olan ve elinde kamera bulunan Yüzbaşı Fuat Uzkınay da tarihi ve saati belli olan bu olayı filme aldı. İşte bu görüntüler “ilk Türk filmi” olarak kabul ediliyor.

Bu görüntüler kayıptır ve görüntüleri izleyene rastlanılmamıştır.

Filmde kurgu yoktur. Sadece tarihsel bir olay kameraya kaydedilmiştir.

Film olmanın ölçütü buysa, Sultan Reşad’ın 1911 yılındaki görüntüleri ilk film sayılmalı. Üstelik bu görüntüler elimizde mevcuttur. Sultan Reşad 1911 yılının Haziran ayında Balkanlara gezi düzenlemiştir ve Selanik, Manastır ziyaretleri youtube’da mevcuttur. TR topraklarında geçen film denirse, o zaman 1911’in kurban bayramında yani Aralık başında, İstanbul’da çekilen görüntüler elimizde vardır.

Bu görüntüleri gayrimüslim Manaki kardeşler çekmiştir. Bu arada ARAY, IMDB’de vardır. 180 kişi de oy vermiştir sanki görmüşler gibi 

ARAY’ın gösterildiğine dair de bir bilgi elimizde yoktur.

Karar sizin?

İlk Türk filmi hangisidir?

Bu yazı Sinema, Uncategorized kategorisine gönderilmiş ve , , , , , , ile etiketlenmiş. Kalıcı bağlantıyı yer imlerinize ekleyin.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.