Geçenlerde Sinema Atölyesi’nde yaptığım bu sunuyu, buraya yazı olarak koyuyorum.
Facebook notlarını kullanmam aslında. Çünkü o zaman bir paylaşım yaptığın zannediliyor ve genelde paylaşımlar, kişinin kendi üretimleri kadar ilgi çekmiyor. Bu konuda yazıya link vermek gerektiği için not yazmayı tercih ettim. Bu arada Youtube kodu hiçbir zaman verimli bir şekilde çalışmamıştır benim yazarlık serüvenimde. Film müzikleri için “Tıklayınız” ibaresi göreceksiniz. Oradan Youtube’a gidip, müziği dinleyip sonra geri gelir misiniz bilemiyorum. Bence yapmazsınız…
Film müzikleri dedim. Burada “theme score” denilen film tema müziklerini kast ediyoruz. Yani o film için özel olarak bestelenmiş ve adeta birer karakter işlevi gören müzikler. Bu arada filmlerde müzik kullanımının seyircinin duyguları üzerinde manipülasyon olduğunu ve dolayısıyla onları aldatmak demek olduğunu düşünen sinemacılar vardır. Bu tartışmaya şimdilik girmeden ben seçkimi sunayım. Bu seçkiyi yaparken bazı listeleri taradım. Kendi beğenililerimi ve tercihlerimi de ekledim. Yüzde yüz benim tercihlerim değil çünkü bu yazıyı kendi tercihlerimden çok tanıtıcı bir yazı olarak planladım. Zaten genelde bu iki şey birbirine uyuyor. Sadece “Profondo Rosso”yu bu listelerde kolay kolay göremezsiniz. Önce yabancılar sonra da yerliler sıralanacaktır. Yerliler için ayrı bir yazı düşünülebilirdi ama fazla olmayacağını düşündüğüm için bu yöntemi tercih ettim.
Tarih sırasına göre oluşturulan listeye buyurun:
1- Psycho / Sapık – 1960
Bir gün bir düğünüm olabilecek olsaydı bu müziği düğün müziği olarak tercih ederdim. Bernard Herrmann’ın bu film için bestelediği müzikler filmde kesinlikle bir karakter olarak işlev görüyor. Hatta birçok fena işte direkt olarak suç ortaklığı yapıyor. Polisler müzikleri arıyor sanki…Filmin en önemli melodisi jenerikte çalıyor. Neyse ki Youtube’da jenerik mevcut. Tıklayınız.
2- il buono, il brutto, il cattivo / İyi, Kötü, Çirkin – 1966
Ünlü bir film müzikleri bestecisi olan Ennio Mirricone’nin en iyi eseri. Bu müziği bilmeyeni döverler. Birçok kitsch filmde de kullanılmıştır. Ukulelerle (küçük gitar), mandolinlerle, mızıkalarla oldukça özgün bir orkestrasyonu vardır. Var oğlu vardır yani. Tıklayınız.
3- The Godfather / Baba – 1972
Tema müziği denince akla ilk geleni bu olmalı. İtalyan Nino Rota isimli bestecinin işi. Yine mandolin var. Çok üstün ve hisli bir müzik aleti. Filmden bahsetmeye gerek var mı? Kendisi gelmiş geçmiş en iyi filmlerden biri olan ve devam filmi kendisinden daha iyi olan kaç tane film vardır? Yoktur. Bir mandolin orkestrasının olağanüstü bir performansını koyuyorum. Sıkılmazsanız ve izlerseniz hayatınızda fark yaratılır. Tıklayınız.
4- The Exorcist / Şeytan – 1973
En iyi korku filmlerinden biridir. Laik değildir ama olağanüstü bir sanatsal üstünlüğe sahiptir. Müzik ise korku atmosferine oldukça fazla katkı sunar. Türk versiyonu da vardır. İzlemeyiniz. Tıklayınız.
5- profondo rosso / Derin Kırmızı – 1975
Bugün 2008 yılında, ilkokul dört öğrencileriyle çektiğim bir kısa filmi yayınladım. Bu müziği orada da kullanmıştım. Aynı Dario Argento’nun filmine yaptığı gibi benim işime de iyi katkı sunmuştu. İlgiyle izlersiniz. Bunu ve Suspuira’yı izleyin başka da Argento filmi izlemenize gerek yok. Tıklayınız. Esnaflık forever! Suspiria’nın müziğini de kullanımştım. Varillerden müzik yapmışlar. Tıklayınız.
6- Once Upon a Time in America / Bir Zamanlar Amerika’da – 1984
Nefis ötesi bir filmdir. Yanına kolay kolay yaklaşamaz hiçbir film. Ennio Morricone yine direksiyonda. Pan flüt adamın ağzına sıçar resmen. Tıklayınız.
7- The Last of the Mohicans / Mohikanların Sonuncusu – 1992
Tulumun akrabası gayda ne kadar güzeldir bu filmde! Unutulmaz müzik filmin son sahnesinde çıkıyor. Spoiler görmek istemeyen (bilmiyorum izlemeyen var mıdır bu filmi?) videoyu izlemesin. Tıklayınız.
8- Eternity and a Day / Sonsuzluk ve Bir Gün – 1998
Eğer filmi izlemediyseniz hemen “ha şu…” diyeceksiniz. Film, Adana’da yapılan Adana kebap gibidir; müzik de Maraş’ta yapılan içli köfte gibidir. Daha ne diyeyim! Tıklayınız.
9- In the Mood For Love / Aşk Zamanı – 2000
Benim çok tuttuğum bir film değildir ama BBC’nin sinema eleştirmenlerine seçtirdiği “21. YY’ın En İyi Filmleri” listesinde Mullholland Dr. ‘ın ardından ikinci olmuştu. Müzik çok başarılı, ona lafımız yok. Tıklayınız.
10- Amelie – 2001
Esnaflık yapıyorum ve Amelie’nin çok uzun Fransızca orijinal adını yazmıyorum. Filmi çok severim. Benim gibi ayrıntılara tutkuyla bağlı bir insanın bu filmi sevmemesi imkansız olmalı zaten. Müziğin çok iyi olduğunu düşünüyorum ancak filmde biraz sıkıcı olarak kadar çok kullandıldığını düşünüyrorum. Harika bir canlı performans için tıklayınız.
Yerli filmlere geçiyoruz. Elbette karşımıza Cahit Berkay çıkıyor. Film müzikleriyle bir albümü olan tek sanatçıdır. Hababam Sınıfı ve Selvi Boylum Al Yazmalım’ı almadım. Sunu çok uzun olmasın diye yapmıştım bu hareketi, burada da yazı çok uzun olmasın diye yapıyorum. Buyurun tarih sırasına göre oluşturulmuş listeye:
11- Umutsuzlar – 1971
İki insanın bu kadar iyi ritm bulduğu aşk filmi azdır. Yılmaz Güney ve Filiz Akın ki mesafeli bir oyunculuk tarzı vardır, bu filmde şarjör boşlattırıyor adama/kadına. Yalnız müzik bu film için mi bestelenmiş emin değilim. Tıklayınız.
12- Canım Kardeşim – 1973
Her yönüyle bir baş yapıt bana göre. Onun, kolektif hafızaya “kanser olan kardeşine televizyon çaldıkları film” diye kodlanmasını sağlayan unsurlardan biri de bu müzikti. Tıklayınız.
13- Devlerin Aşkı – 1976
Müziğin filmi aştığı örneklerden biridir. Film tırttır ama müziği onu aşarak bir klasik olmuştur. Cahit Berkay’ın sayesinde. Tıklayınız.
14- Dila Hanım – 1977
Anonim bir Ege melodisi gibi duruyor ama Cahit Berkay’ın bir bestesi. Filmde yine klaisk olmuş, başka filmlerde de bol bol kullanılmış bir müzik vardır. Gerilim sahnelerinin vazgeçilmezidir. Ege türküsü gibi melodi için tıklayınız.
15- Çiçek Abbas – 1982
Filmde çok kısa bir yerde kullanılsa da bence çok iyi bir melodi. Cahit Berkay’ın en iyi işlerinden biri. Peki bu filmi çeken Sinan Çetin bugünkü şerefsiz Sinan Çetin’e nasıl evrildi? Müzik için tıklayınız.
16- Shirli Ay
Bir film için özel olarak bestelenmeyen ama birçok filmde kullanılan bu Moğollar eserini de anmadan geçmeyelim. Yaylı tambur en hisli müzik aletlerinden biridir bana göre. Tıklayınız.
Listemiz bitti. Bence iyi bir kültür hizmeti oldu ama yine çok fazla ilgi çekmeyecek eminim. Neyse sizin canınızı yerim.
Bye
